آینه نیوز: اثر جدیدی از «تام استوپارد» با عنوان «مساله ی پیچیده» توسط نشر یکشنبه وارد بازار کتاب شد. این نمایشنامه به ترجمه مشترک آراز بارسقیان و معین محب علیان درآمده و جهان مخوف روزگار اکنون را روایت می کند. روزگاری که تنها یک مرز می تواند آدم ها را از یکدیگر متمایز کند و آن مرز «هوشیاری» است.
در مقدمه کتاب که به قلم آراز بارسقیان است، درباره عنوان نمایشنامه چنین آمده است: «باید از نامش شروع کنیم. از نام نمایشنامه Hard Problem یا به‌عبارتی Hard Problem of Conscious یک اصطلاح علمی که توضیحش واقعا کار پیچیده ای است. اصطلاحی که توضیحش کار بسیار سخت و پیچیده ای است. بحثی که مطرح است، بحث خودآگاهی است یا همان هوشیاری. نکته ای که شاید بشود با مثالی به ساده ترین شکل ممکن بیانش کرد. از زامبی‌ها شنیده‌اید؟ موجوداتی انسان شکل، که تمام رفتار و حرکات انسانی را دارند، ولی برعکس ما، هیچ وقت از تماشای یک غروب دلنشین خورشید لذت نمی برند. غروب خورشید رویشان تاثیر نمی‌گذارد. برایشان «زیبا» و «تاثیرگذار» و غیره نیست. احساس شاعرانه پیدا نمی کنند. ولی عین ما زندگی می کنند. انسانیت ما هم درست در همین مرز باریک قرار می گیرد. حدفاصل میان هوشیاری و ناهشیاری. حدفاصل میان درک زیبای و زیباشناسی یک واقعه و عدم درکش. چطور؟ زامبی زندگی می کند، ولی چیزی را درک نمی کند، انسان زندگی می کند و محیط اطرافش را درک می کند. آن چیزی که باعث این درک و یا عدم درک می شود هوشیاری یا خودآگاه است. دانشمندان تا امروز توانستند مکان این هوشیاری را در مغز ما کشف کنند. یعنی هیچ جایی برای این یا وجود ندارد و یا هنوز علم آن قدر پیشرفت نکرده که بتواند جایش را پیدا کند. در اصل این خودآگاهی عنصری مواج است در مغز ما. خُب حقیقت این است که انتقال چنین مفهومی از دل یک مقدمه روی نمایشنامه کار سختی است. ولی سخت تر کاری است که آقای استوپارد انجام داده. یعنی این مفهوم را توانسته از دل داستان نمایشنامه اش به ما منتقل کند. نمایشنامه نه تنها به مشکل پیچیده ی هوشیاری می پردازد، بلکه سعی دارد نشان دهد راه حل این مشکل چطوری می تواند در ژن‌های ما تاثیر داشته باشد.»
